Jako technik, instalator z serwisu monterskiego cyfra.tv ®, działającej w okolicach Warszawy, od lat zajmuję się montażem systemów satelitarnych, które pozwalają podłączyć kilka dekoderów do jednej anteny. To rozwiązanie cieszy się ogromną popularnością, bo kto chce mieć dach obwieszony talerzami jak choinka ? W domach jednorodzinnych, gdzie każdy domownik chce oglądać co innego, czy w blokach, gdzie estetyka i zgoda wspólnoty są na wagę złota, jedna antena obsługująca wiele dekoderów to strzał w dziesiątkę. W tym artykule opowiem, jak to zrobić, jakie sprzęty wybrać i dlaczego parametry takie jak MER czy BER są tak ważne. Wszystko poprę przykładami z mojej pracy w miejscowościach takich jak Otwock, Piastów, Grodzisk Mazowiecki czy Warszawa.

Wybór odpowiedniej anteny – fundament instalacji

Zacznijmy od podstaw: antena satelitarna, czyli popularny „talerz”, to serce całego systemu. Jej rozmiar ma ogromny wpływ na jakość sygnału. W większości przypadków antena o średnicy 80 cm, jak model A96045 z dipol.com.pl, z zyskiem 38,5 dBi, wystarczy do odbioru sygnału z satelitów takich jak Hot Bird czy Astra. Ale w miejscach, gdzie drzewa, budynki czy pagórki mogą osłabiać sygnał, lepiej pójść o krok dalej i wybrać antenę 90 cm, np. A9607 (41,2 dBi), albo nawet 120 cm, jak A9682 (42,1 dBi).

Pamiętam zlecenie w Otwocku, gdzie klient chciał podłączyć trzy dekodery – w salonie, sypialni i pokoju dzieci. Dom otaczały wysokie drzewa, więc sygnał był osłabiony. Zaproponowałem antenę A9607 o średnicy 90 cm, bo wiedziałem, że zapewni stabilny odbiór nawet w deszczowe dni. Po montażu sygnał był na poziomie MER 15 dB, co dało krystaliczny obraz na wszystkich dekoderach. Klient był wniebowzięty, bo nie tylko wszystko działało, ale dach wyglądał schludnie.

W większych instalacjach, jak w bloku w Piastowie, gdzie antena miała obsłużyć kilka mieszkań, wybraliśmy model A9682. Ta 120-centymetrowa antena to prawdziwy czołg – z zyskiem 42,1 dBi radzi sobie nawet w trudnych warunkach. Dzięki niej sygnał był na tyle mocny, że mogliśmy podłączyć multiswitch obsługujący kilkanaście dekoderów.

Konwertery LNB – tradycyjne vs. nowoczesne

Konwerter LNB to urządzenie montowane na antenie, które zamienia fale satelitarne na sygnał zrozumiały dla dekodera. Jeśli chcesz podłączyć kilka dekoderów, masz dwie główne opcje: tradycyjne LNB lub nowoczesne Unicable.

Tradycyjne konwertery to:

• Twin LNB: Dwa wyjścia, idealne dla dwóch dekoderów.
• Quad LNB: Cztery wyjścia, dla czterech dekoderów.
• Octo LNB: Osiem wyjść, dla większych instalacji.

Problem z tymi konwerterami jest taki, że każdy dekoder wymaga osobnego kabla. W małym domu to jeszcze ujdzie, ale w bloku czy dużym budynku robi się z tego plątanina kabli, która wygląda jak spaghetti. Dlatego coraz częściej sięgamy po technologię Unicable.

W Grodzisku Mazowieckim miałem klienta, który chciał cztery dekodery w jednym domu – dla siebie, żony i dwójki dzieci. Początkowo myślał o Quad LNB, ale gdy pokazałem mu, ile kabli trzeba by ciągnąć, złapał się za głowę. Zaproponowałem konwerter Unicable QUAD+ÚNICO LNB A98241 z dipol.com.pl. Dzięki niemu podłączyliśmy wszystkie dekodery jednym kablem, a instalacja wyglądała estetycznie.

Technologia Unicable SCR – mniej kabli, więcej możliwości

Technologia Unicable, znana też jako SCR (Single Cable Router), to prawdziwy game-changer. Pozwala przesyłać sygnał z jednej anteny do wielu dekoderów przez pojedynczy kabel koncentryczny. Jak to działa ? Każdy dekoder jest ustawiony na inny kanał SCR (np. SCR 1 na 1210 MHz, SCR 2 na 1420 MHz), co zapobiega konfliktom sygnału. To rozwiązanie jest idealne dla domów wielorodzinnych, gdzie nikt nie chce mieć gąszczu kabli na klatce schodowej.

W Konstancinie montowaliśmy system dla bloku z ośmioma mieszkaniami. Użyliśmy anteny A9682 i multiswitcha Terra SRM-564 R80564 z dipol.com.pl. Ten multiswitch wspiera Unicable II, co pozwoliło podłączyć do 16 dekoderów przez jeden kabel. Każde mieszkanie dostało swój kanał SCR, a mieszkańcy cieszyli się niezależnym odbiorem kanałów bez żadnych zakłóceń.

Ale Unicable ma swoje wymagania. Dekodery muszą wspierać tę technologię – większość nowych modeli od Canal+ czy Polsat Box to potrafi, ale starsze mogą nie działać. W Babicach miałem przypadek, gdzie klient miał stary dekoder, który nie obsługiwał Unicable. Musieliśmy wymienić go na nowszy model, ale efekt końcowy był wart zachodu – trzy dekodery działały idealnie z jedną anteną 90 cm.

Konfiguracja Unicable – diabeł tkwi w szczegółach

Aby Unicable działało jak należy, każdy dekoder musi być skonfigurowany na unikalny kanał SCR. To brzmi skomplikowanie, ale w praktyce to kilka kliknięć w menu dekodera. Na przykład, w dekoderze Canal+ UHD wchodzisz w „Ustawienia” > „Instalacja” > „Konfiguracja anteny” > „Tryb anteny” i wybierasz „Unicable”. Potem ustawiasz kanał SCR, np. SCR 1 dla pierwszego dekodera, SCR 2 dla drugiego itd.

W Warszawie miałem zlecenie, gdzie klient narzekał, że obraz się zacina, gdy próbuje nagrywać jeden kanał i oglądać inny. Okazało się, że oba tunery w jego dekoderze były ustawione na ten sam kanał SCR. Po zmianie na różne kanały (SCR 1 i SCR 2) problem zniknął. To pokazuje, jak ważna jest precyzyjna konfiguracja, zwłaszcza w dekoderach z funkcją nagrywania.

Nagrywanie i oglądanie jednocześnie

Wiele nowoczesnych dekoderów, szczególnie tych z funkcją nagrywania, ma dwa tunery – jeden do oglądania, drugi do nagrywania. W systemie Unicable każdy tuner potrzebuje własnego kanała SCR. Jeśli oba są ustawione na ten sam kanał, zaczynają się problemy – obraz może się zacinać, a nagrania mogą być niekompletne.

W Mińsku Mazowieckim klient chciał nagrywać mecze, oglądając jednocześnie serial. Użyliśmy dekodera z dwoma tunerami i skonfigurowaliśmy je na różne kanały SCR (1210 MHz i 1420 MHz). Do tego zamontowaliśmy antenę A9607 i konwerter Unicable A98241. Efekt ? Klient mógł nagrywać i oglądać bez żadnych zakłóceń, a sygnał miał MER na poziomie 14 dB.

Jakość sygnału – MER i BER pod lupą

Żeby telewizja satelitarna działała bez zarzutu, sygnał musi być dobrej jakości. Dwa kluczowe parametry to MER (Modulation Error Ratio) i BER (Bit Error Rate). Dla systemów DVB-S2 minimalna wartość MER to 12 dB – poniżej tego obraz może się zacinać, szczególnie w złą pogodę. BER powinien być jak najniższy, najlepiej poniżej 10^-6, co oznacza minimalną liczbę błędów w transmisji danych.

W Wołominie miałem przypadek, gdzie klient narzekał na zacinanie obrazu, mimo że antena była nowa. Po sprawdzeniu okazało się, że MER wynosił tylko 9 dB, a BER był za wysoki. Winowajcą był tani kabel, który powodował duże straty sygnału. Wymieniliśmy go na TRISET-113 z dipol.com.pl, który ma podwójną osłonę i świetne parametry. Po zmianie MER skoczył do 16 dB, a BER stał się praktycznie zerowy. Obraz był jak żyleta, a klient nie mógł uwierzyć, że kabel może zrobić taką różnicę.

Długość kabla też ma znaczenie. Im dłuższy, tym większe straty. Dlatego w dłuższych instalacjach, jak w bloku w Błoniu, gdzie kabel biegł przez kilka pięter, użyliśmy TRISET-113, który minimalizuje tłumienie sygnału.

Instalacje w budynkach wielorodzinnych – wspólna antena

W blokach czy kamienicach wspólna antena to często jedyne sensowne rozwiązanie. Po pierwsze, wygląda lepiej niż tuzin talerzy na dachu. Po drugie, jest tańsze w utrzymaniu. Po trzecie, unika się problemów z uzyskaniem zgody wspólnoty mieszkaniowej.

W Błoniu montowaliśmy system dla bloku z 12 mieszkaniami. Użyliśmy anteny A9682 i multiswitcha Terra SRM-584 R80584 z dipol.com.pl. Ten multiswitch wspiera Unicable II i pozwala podłączyć do 32 dekoderów przez jeden kabel. Każde mieszkanie dostało swój kanał SCR, a system działał bez zarzutu. Dodatkowo multiswitch ma tor telewizji naziemnej, więc mieszkańcy mogli odbierać też kanały DVB-T.

Jedno „ale” – mieszkańcy muszą wiedzieć, żeby nie grzebać w ustawieniach dekoderów. W Pruszkowie miałem sytuację, gdzie jeden lokator przypadkowo zmienił kanał SCR, co zakłóciło odbiór w całym bloku. Po szybkiej interwencji i zablokowaniu opcji w menu dekodera problem się rozwiązał, ale to pokazuje, że w takich instalacjach komunikacja z użytkownikami jest kluczowa.

Praktyczne wskazówki z mojej pracy

Przez lata pracy w cyfra.tv ® nauczyłem się, że każda instalacja to osobna historia. W Sulejówku klient miał problem z sygnałem, bo antena była źle ustawiona – sąsiad przestawił ją, montując klimatyzację. W Legionowie musieliśmy wymienić stary kabel, który pogryzły szczury w piwnicy. W Markach klient chciał multiroom, ale nie wiedział, że jego dekoder nie obsługuje Unicable – szybka wymiana sprzętu i po sprawie.

Oto kilka moich złotych zasad:

• Zawsze sprawdzaj, czy dekodery wspierają Unicable, zanim zaczniesz instalację.
• Używaj kabli wysokiej jakości, jak TRISET-113, żeby uniknąć strat sygnału.
• Sprawdzaj MER i BER podczas instalacji – to jak termometr dla sygnału.
• W budynkach wielorodzinnych ustal jasne zasady z mieszkańcami, żeby uniknąć chaosu.

Te zasady sprawdziły się w dziesiątkach instalacji, od małych domów w Radzyminie po duże bloki w Piasecznie. I za każdym razem największą nagrodą jest uśmiech klienta, który może w końcu oglądać swoje ulubione kanały bez żadnych problemów.